Tarihi doğal güzellikler diyarı “Denizli” ye belki de çoğunuz gittiniz ama sizce olmazsa olmaz, yapılmadan dönülmemesi gereken şeylerin hepsini keşfedebildiniz mi? Bu yazımız da başlangıç olarak Denizli ‘nin en gözdeleri olan Pamukkale ve Hierapolis üzerine olacak. Bunu okuduktan sonra yapmanız gereken tek şey hafta sonu için bilet almak ve yola koyulmak.

Hadi o zaman gelin biz Hierapolis ve Pamukkale ‘yi gezmeye başlayalım. Denizli merkezden yaklaşık yarım saatlik uzaklıkta bulunan Hierapolis ve Pamukkale travertenleri birlikte hem kültürel hem de doğal miras olarak UNESCO koruması altında yer almaktadır. Kültürel miras olarak Hierapolis Antik Kenti’nin kalıntıları ve bulunan arkeolojik eserler, doğal miras olarak ise dünyada eşi ve benzerine çok az rastlanan Pamukkale traverten oluşumları kastedilmektedir.

Bir diğer örneği ise İtalya’nın Toskana eyaletinde yer alan Saturnia travertenleridir.

 

SU VE İNANCIN KENTİ  Hierapolis ‘in Önemi ve Tarihi

Hierapolis Antik Kenti Kültür Bakanlığı ‘na bağlı bir açık hava müzesidir. Bu nedenle müze kart ile giriş yapabilirsiniz. Öğretmen ve 18 yaş altı öğrencilere ise ücretsizdir. Müze kartınız yoksa, tek giriş bileti fiyatı 400 TL ‘dir. (Mayıs 2023 tarihinde güncellenmiştir.)

Açılış/Kapanış Saatleri:

Açılış Saati: 08:00

Kapanış Saati: 19:00

Gişe Kapanış Saati: 18:30

Denizli İlinin 18 km kuzeyinde yer alan Hierapolis Antik Kenti Bergama Krallarından II. Eumenes tarafından İ.Ö. 2 yy’da kurulmuş olup, Bergama ’nın efsanevi kurucusu Telephos ’un karısı Hiera ’dan dolayı Hierapolis adını aldığı söylenebilir. (Ne kocalar var ama, eşinin adını şehre veriyor.) Kent bir deprem bölgesinde bulunmasından dolayı meydana gelen depremlerle sürekli yıkılıp yeniden inşa edilmiştir. Ancak bugün ayakta olan yapılar ise İsadan sonra 60 yıllarında olan büyük depremden sonra inşa edilmiş olup kent bundan sonra tüm Helenistik niteliğini kaybetmiş tipik bir Roma kenti görünümünü alarak ızgara planlı inşa edilmiştir.

Hierapolis, Roma Döneminden sonra Bizans Döneminde de çok önemli bir merkez olmuştur. 4 yy.dan itibaren Hristiyanlık merkezi olması, İsa ’dan sonra  80 yıllarında Hz.İsa’nın havarilerinden olan Aziz Philip’in burada öldürülmesi nedeniyledir. Bundan dolayı kentin ünvanı artar ve Metropolis ünvanını alır. Kent İ.S. 7 yydaki büyük depremle tahrip olmuş ve kent kimliğini kaybetmiştir. 12. yy da küçük bir kasaba haline gelmiş, 13. Yy da Selçukluların egemenliğine geçmiş ve 14 yy daki depremden sonra tamamen terkedilmiştir.

Kent 2 anıtsal kapısı, ana caddeye paralel ve dik gelen cadde ve sokakların oluşturduğu ızgara planlıdır. Yaklaşık 1 km uzunluğundaki ana cadde kenti ikiye böler ve bu caddenin her iki tarafında revaklar, kamu binaları dükkan ve atölyeler bulunur.

Kentin başlıca yapıları; Hamam-Bazilika, Latrina, Tiyatro, Plutonıum, Apollon Tapınağı, Su Kanalları ve Nymphaeumlar, Kiliseler (Aziz Phılıp Martyriumu, Aziz Phılıp Kilisesi..) Büyük Hamam Kompleksi’dir.

Kalıntıların büyük bölümü Roma döneminden olan Hierapolis (Pamukkale) antik kenti, tüm görkemiyle yanında durduğu Pamukkale Travertenleri’yle beraber 1988 yılında hem kültürel, hem doğal miras olarak UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınmıştır. Ayrıca tarihin her döneminde önemli bir şifa ve inanç merkezi olmuştur.

Hierapolis Antik Tiyatro (Roma Tiyatrosu)

Hierapolis Antik Tiyatro ‘su en görkemli yapılardan biridir. Çıkması biraz yorucu olsa da, görüp görebilecek en güzel eserlerden biridir. 1800 yıllık Tiyatronun yapımı; M.S. I. yüzyılın ikinci yarısında başlanılmış. III. yüzyılın başlarında da tamamlanmıştır. Yaklaşık 150 yıl sürmüştür.

Tiyatro için Roma tiyatrolarının en güzel örneklerinden biri desek yanlış olmaz. Kendi adıma gördüğüm en güzeli.  Yamaca yaslanmış tüm cepheleriyle birlikte korunabilen bu muhteşem yapının 50 oturma sırası bulunuyor.  Bu oturma sıraları 8 merdivenle 9 bölüme ayrılmıştır.

Sütunların arası heykeller ile süslenmiştir. Sahne arkasındaki duvarlarda ise mermer kabartmalar yer alır. Bu kabartmalar Antalya Perge Antik Tiyatro’su haricinde sadece burada görülmüştür.

Tiyatro kapasitesinin 9.500 kişi olmasından dolayı şehir nüfusunun 95.000-100.000 arasında olduğu tahmin ediliyor. Tiyatronun tasarımındaki kot farkından da burada gladyatör dövüşleri yapıldığı anlaşılıyor.

Pamukkale Travertenleri

Tiyatrodan sonraki durağınız Pamukkale Travertenleri olsun. Yanınıza mutlaka ayakkabılarınızı koymak için poşet alın. Bir dönem insanların kötü kullanımı sonucu beyazlığını nispeten yitiren ve kararan travertenler, şu an için kurtarılmış ve eski günlerine dönmüş durumda diyebiliriz. Fakat bunun sürekliliğini sağlamak için bölgede ciddi bir koruma var. Bu sebeple her yerde serbest dolaşım diye bir şey söz konusu değil.

1988 öncesi yöre halkı burayı halı yıkamak, hayvanları otlatmak ve su ihtiyaçlarını karşılamak için kullandıklarını belirtiyorlar. Tekrardan UNESCO ‘dan Allah razı olsun diyerek, yazımıza devam ediyoruz.

Travertenler nasıl oluşuyor?

Traverten, kimyasal reaksiyon sonucu çökelme ile oluşan bir kaya. Antik dönemden beri kullanılan bu kaynakta sıcaklıkları 35-100 derece arasında değişen 17 sıcak su alanı bulunuyor. Kaynaktan çıkan 35.6 C sıcaklığında, içinde yüksek miktarda Kalsiyum Hidrokarbonat bulunan suyun havadaki oksijen ile olan teması sırasında Karbondioksit ve Karbon monoksit uçarak kalsiyum karbonat çökelmekte ve traverten oluşumuna sebep olmakta. Çökelti ilk etapta jel olsa da zaman içinde sertleşmekte ve travertenler oluşmakta.

Antik Havuz

Travertenlerden çıktıktan sonra olmazsa olmaz Antik Havuz Kleopatra ‘ya yöneliyoruz. Havuza girmek için ayrı bir ücret ödemek zorundayız. Ücreti 6-7 Euro (135-150 TL arası) civarında. Soyunma kabinlerinde rahatlıkla üstünüzü değiştirebilirsiniz. Depozito karşılığında dolap kiralayabilirsiniz ve eşyalarınızı koyabilirsiniz. Yeme içme işini kesinlikle havuzun içinde yer alan kafeteryaya bırakmayın çünkü çok pahalı. Çıkışta ıslak mayoları koymak için yanınızda poşet getirmeyi de unutmayın.

Havuza girmek ücretli. Bakmak , fotoğraf çekmek bedava. 🙂

 

Antik havuzu meydana getiren M.S. 7. yy ‘da oluşan deprem. Sütunlu caddenin yanında yer alan sivil agoraya ait ion düzeninde yapılmış olan portik, bu deprem sonucunda oluşan kırık içinde meydana gelen havuzun içine yıkılmış. Antik Havuz, suyun sıcaklığı nedeni ile rahatlatıcı bir etkiye sahip olmasının yanı sıra, birçok hastalığın geçmesi konusunda da etkili. Antik Havuz’un suyu, kalp hastalığı, damar sertliği, tansiyon, romatizma, deri, göz, raşitizm, felç, sinir ve damar hastalıklarına, içildiğinde de spazmlı midelere çok iyi geliyor diyorlar. Yine de içmeyin, o kadar kişi girip çıkıyor malum.

Rivayet bu ya Kleopatra Havuzu’na girmeden önce Kleopatra böyle güzel bir hatun değilmiş. Girmiş çıkmış güzelleşmiş. Bu etkisi de sadece Kleopatra üzerinde olmuş demek ki.

Tarihe dokunmak. Ayrıca bu dokuyu hissetmek farklı bir duygu. Fakat gitmeden önce hazırlıklı olmak gerekli.

Antik (Kleopatra) Havuzu özetleyecek olursak;

• Kleopatra Havuzu olarak da adlandırılan Antik Havuz’da suyun kalitesini bozmamak için güneş yağı ve krem kullanmak yasak.
• Alandaki kafelerin aşırı pahalı olduğunu hatırlatalım.
• Duş ve giyinme kabinleri var.
• Kiralık dolaplar mevcut. Depozito vererek kullanabilirsiniz.
• 2 saatten fazla kalınmasının vücut açısından uygun olmadığını söyleyenler var.
• Yoğun olmayan saatleri seçerseniz, insan sayısı az olacağı için daha rahat edersiniz. Geniş bir havuz olarak düşünmeyin. Yüzerken çevrenizdekilere temas ediyorsunuz.
• Havuz içinde kesici sütunlar olabileceğinden ayaklarınız da kesilmemeleri için dikkat etmeniz gerekiyor.

Tavsiyeler:

Türkiye genelinde 15 beldemiz UNESCO Dünya Mirası ‘nda iken bunlardan biri olan Pamukkale’nin doyasıya tadını çıkarmanızı diliyorum.

Hierapolis Antik Kenti için kesinlikle ayakkabı tercih edin, yerler çok taşlı, bazı yerler toprak, çakıl vs. Bu sebeple iyi bir yürüyüş ayakkabısı seçmekte fayda var.

Pamukkale travertenleri için yanınızda bir poşet olsun. Ayakkabı ile girmek yasak olduğu için, ayakkabınız poşete koyabilirsiniz. Sırt çantanıza atıp, keyifli bir şekilde gezebilirsiniz.

Travertenlerin bazı bölümleri oldukça kaygan, gezerken dikkatli olunuz. Yanınızda çocuğunuz varsa, koşmasına, hızlı hareket etmesine izin vermeyiniz.

Yazın mevsiminin sıcak zamanı kesinlikle gitmeyin. Etraf yeşillik ya da ağaçlık değil. Yanınız da mutlaka şapka, güneş gözlüğü olsun. Güneş kremi kullanmanız faydalı olacaktır.

Burayı tur ile keşfediniz ama bireysel olarak gelip doya doya gezmeniz:-) Özellikle antik şehir vb. tarihi yerlere ilginiz varsa, kesinlikle bireysel gezi yapmanızı tavsiye ederim.